5 wskazówek, jak bezpiecznie korzystać z butelek wielokrotnego użytku

Butelki wielokrotnego użytku.
Te z filtrem i te bez.
Różnego rodzaju bidony. 

Co je łączy?

Ich producenci, podkreślają, że korzystając z nich uchronimy świat przed zalewem plastiku. Nie można zaprzeczyć, że mają po części rację. W końcu pod względem długości życia butelki wielorazowe mają przewagę nad jednorazowymi PETami. Ale..

Czy to wystarczy, by zyskać miano produktów ekologicznych? 

To pytanie nurtuje mnie zawsze, gdy na sklepowej półce widzę bidon lub butelkę wykonaną z tworzywa sztucznego, na której widnieje etykietka z napisem „eko”. 

Jednak zostawmy teraz na boku sprawy ekologii, a zajmijmy się naszym zdrowiem. Jako świadomy konsument pewnie już wiesz, że nie zawsze produkty oznaczone jako “eko” są najlepszym wyborem. 

Poniżej znajdziesz 5 wskazówek na temat tego, jak bezpiecznie korzystać z wielorazowej butelki. Bezpiecznie, bo jak się okazuję, ich niewłaściwe użytkowanie może przynieść więcej szkody niż pożytku.

1. Materiał

Czy wiesz z czego wykonana jest Twoja butelka?

Najbardziej bezpiecznym tworzywem pozostaje szkło (choć również i z niego mogą migrować m.in. Pb, Al, Cr czy Cu. Poza tym dużym minusem szklanych butelek jest ich waga i ryzyko stłuczenia. Osobiście nie czułabym się komfortowo biegając z taką butelka. 

I chyba nie tylko dla mnie szklana butelka jest nieporęczna. Bo kiedy zerkam na sklepowe półki widzę, że na rynku butelek wielorazowych prym wiodą te wykonane z tworzyw sztucznych. Poza modnym ostatnio tritanem, znaczna część wykonana jest z politereftalanu etylenu, znanego powszechnie pod skrótem – PET. 

Tak, tak. Jest to to samo tworzywo, w którym najczęściej sprzedawane są wody butelkowane. To samo, z opinią na temat szkodliwości którego prawdopodobnie spotkalaś/eś się nie raz w internecie.

I choć nie jest ono idealne, to… jest to jeden z bezpieczniejszych polimerów. A opakowania z niego wykonane przed dopuszczeniem do kontaktu z żywnością muszą spełniać wymagania określone w Rozporządzeniu w sprawie materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych przeznaczonych do kontaktu z żywnością (Dz. U. UE. L. z 2011 r. Nr 12, str. 1 z późn. zm.) oraz w Rozporządzeniu w sprawie aktywnych i inteligentnych materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością (Dz. U. UE. L. z 2009 r. Nr 135, str. 3).

Ale niezależnie od tego…

Pamiętaj!

Niezależnie czy pijesz wodę z jednorazowego czy wielorazowego PETa

• nie przetrzymuj butelki na słońcu!
• wykorzystuj tylko do picia zimnej wody!

2. Zmywanie

Butelki wielokrotnego użytku mają to do siebie, że trzeba je zmywać. I nie chodzi o to, czy lubisz tą czynność czy nie! Tylko o fakt, że czynność ta zwiększa prawdopodobieństwo migracji chemikaliów z plastikowych butelek do wody. Ryzyko można wprawdzie zmniejszyć przepłukując butelkę, jednak nie wyeliminuje to obecności wszystkich plastyfikatorów, przeciwutleniaczy i fotoinicjatorów.

Sprawa wygląda jeszcze gorzej, gdy dla wygody skorzystasz z zmywarki. Panujące tam warunki tj. wysoka temperatura wraz z użyciem detergentu, który działa na powierzchnię tworzywa jak materiał ścierny, dodatkowo ułatwiają ługowanie toksycznych związków. Z tego powodu niektórzy producenci wielorazowych butelek informują, że nie należy ich myć w zmywarce.

3. Filtrowanie

Myślisz, że kupując butelkę filtrującą będziesz mieć dostęp do czystej wody zawsze i wszędzie?

Niestety się mylisz! 

Według zaleceń producentów butelki filtrujące przeznaczone są wyłącznie do użytkowania z wodą zdatną do picia.  W instrukcji obsługi butelki (tak, tak – takie istnieją) jest zapisane, by nie używać jej z wodą, która jest mikrobiologicznie skażona lub pochodzi z nieznanego źródła.

4. Wapń i magnez

Butelki filtrujące najczęściej wyposażone są w filtr węglowy. Nie eliminuje on z wody Ca i Mg. Ale nie oznacza to, że pierwiastki te będą obecne w Twojej wodzie.

Na etykiecie wody butelkowanej informacja „zawiera” Ca lub Mg może być umieszczana, gdy ich stężenia przekraczają, odpowiednio, 150 i 50 mg/l. Przepisy te nie dotyczą przedsiębiorstw i zakładów dostarczających do naszych domów wodę. Dlatego często bezpodstawnie chwalą się ich obecnością. Przykładowo w warszawskiej kranówce stężenia Ca, w zależności od ujęcia wynoszą między 60 a  140 mg/l, a Mg w żadnym z ujęć nie przekracza wartości 15 mg/l!

5. Biodegradowalne

Musisz być świadomy, że produkty biodegradowalne nie muszą być wolne od obecności toksycznych substancji. Mają po prostu za zadanie ulec szybciej rozłożeniu. Ale zbyt duży pośpiech w tym przypadku nie jest wskazany. Bo co może się stać, gdy wielorazowa butelka zbyt szybko ulega degradacji? Podczas jej użytkowania znacznie łatwiej, w porównaniu ze zwykłymi butelkami, do wody mogą migrować plastyfikatory. 

Chcesz być zdrowy?

Pamiętaj o piciu wody i o powyższych zasadach, za każdym razem, gdy zabierasz ją na spacer w wielorazówce.